Wystąpią:

• Daniel Stabrawa – skrzypce 
• Dainius Pavilionis (Litwa) – dyrygent 
• Toruńska Orkiestra Symfoniczna
• Piotr Matwiejczuk – prowadzenie
   

Program:

• S. Moniuszko - Mazur z opery Straszny Dwór (utwór z okazji 160. rocznicy ukończenia Strasznego Dworu)
• A. Panufnik - Koncert skrzypcowy (110 rocznica urodzin A. Panufnika)
• R. Strauss – Fantazja symfoniczna Aus Italien op. 16 (utwór z okazji 160. rocznicy urodzin R. Straussa)

„Ach muzyka, to cudo cieszy i wzruszy, nie da nas owładnąć nuda; ona rajem duszy” - mówi tekst Mazura w libretcie Jana Chęcińskiego do Moniuszkowskiego Strasznego dworu. Zachwyt muzyką, ale i osobista, intymna wypowiedź jej językiem charakteryzuje także Koncert skrzypcowy Andrzeja Panufnika na skrzypce i orkiestrę smyczkową. Osobiste są także Aus Italien Richarda Straussa – poemat symfoniczny opowiadający o podróży do Włoch.

Mazur z opery Straszny dwór to muzyka „ku pokrzepieniu serc”. Nie bez przyczyny w operze Moniuszko umieszcza go w finale, w atmosferze radości z zaręczyn Hanny i Jadwigi ze Stefanem i Zbigniewem. Utwór ten, pełen dynamiki, ognisty, bogaty, jest zwieńczeniem opery odmalowującej romantyczny portret Rzeczpospolitej szlacheckiej. Opera zapisała się w polskiej kulturze jako „bieżących klęsk pocieszycielka”, choć warto pamiętać, że raczej się nią stała, niż była z takim zamiarem pisana. Początkowo Moniuszko chciał stworzyć operę komiczną, której miejscem akcji będzie dwór „z drzewa, choć podmurowany”. Dopiero tragiczne w skutkach powstanie styczniowe sprawiło, że utwór nabrał zupełnie innej wymowy. Fakt, że władze rosyjskie zdjęły spektakl po trzech przedstawieniach pokazuje, jak czułą strunę narodową Polaków Moniuszko trącił. 

Koncert skrzypcowy Andrzeja Panufnika powstał w 1971 r. z myślą o Yehudim Menuhinie, wybitnym skrzypku i przyjacielu kompozytora, który zaproponował mu napisanie takiego utworu. Sam Panufnik mówił o swojej pracy wskazując wprost na wpływ dziecięcych wspomnień jako czynnika kształtującego jego stosunek do skrzypiec, które uważał za „instrument o ciepłym, ekspresyjnym wyrazie”. Koncert skrzypcowy był więc dla niego powrotem do dzieciństwa i, jak twierdził kompozytor, nieuchronne było zawarcie w nim sentymentalnych, polskich odniesień. 

Poemat symfoniczny Aus Italien op. 16 Richarda Straussa to dzieło młodzieńcze i buntownicze. Ojciec kompozytora, ściśle nadzorujący jego muzyczną edukację, zabraniał mu sięgania do muzyki programowej. W sporze, który dzielił środowisko muzyczne (nie tylko niemieckie) na zwolenników muzyki absolutnej oraz programowej należał pierwszego obozu i zabraniał synowi czytania partytur innych niż klasyczne. Gdy chłopak odkrył dzieła Liszta, Berlioza czy Wagnera doznał, jak sam przyznawał „objawienia”. Choć twierdził wcześniej, że niemożliwe jest czerpanie inspiracji z natury, wyprawa do Włoch ten pogląd odmieniła. „Gdy widziałem rzymskie ruiny, pomysły same zaczęły przychodzić mi do głowy” – powiedział dyrygentowi Hansowi von Bülowowi, któremu utwór dedykował. Poemat, czy jak sam Strauss go nazwał, „fantazja symfoniczna” czerpie pełnymi garściami z twórców, którymi 22-letni kompozytor się fascynował – jest tam więc obok Liszta i Berlioza także „absolutny” Brahms (w obrazie ruin). Podzielony na cztery części utwór opowiada kolejno o Kampanii, rzymskich ruinach, plaży w Sorrento i ludowej muzyce Neapolu. W ostatnim przypadku Strauss popełnił słynny błąd. Użył tematu Funiculì, funiculà, uważając piosenkę tę za motyw ludowy. W rzeczywistości to utwór napisany przez Luigiego Denzę na otwarcie kolejki linowej wożącej turystów na szczyt Wezuwiusza. Strauss musiał w wyniku procesu zapłacić Denzie należność z tytułu praw autorskich.

Gosia Fraser

Mecenas Główny: Gmina Miasta Toruń
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Dofinansowano z Funduszy Europejskich
Partner Główny: Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Mecenas Kultury - Główny Sponsor: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
Mecenas Strategiczny: Strabag Sp. z o.o.
Mecenas: TZMO S.A.
Sponsor: Urbitor Sp. z o.o.
Współfinansowano ze środków Związku Artystów Wykonawców STOART
Partner motoryzacyjny: Toyota Bednarscy
Partnerzy: Cukiernia Sowa, MZK w Toruniu Sp. z o.o., Ruch Muzyczny, Iga Sarzyńska Wzrusza Toruń, Pneuma Jarosław Pawlicki, Pirmedia Sp. z o.o., Maciej Zieliński BJJ, RTR GROUP Sp. z o.o., Melt me tender, Galeria Kwiatów
Partner technologiczny: Vobacom Sp. z o.o.
Patronat medialny: TVP Kultura, Polmic, TVP 3 Bydgoszcz, TV Toruń, Radio PiK, Nowości, Toruń Nasze Miasto, Presto
Współpraca redakcyjna: RMF Classic

Organizator: Toruńska Orkiestra Symfoniczna